Ereader

Na een weekend ereaden op een Sony PRS-600.

doelgroep: In feite kan een ereader niets wat uw laptop ook niet kan. Dus moet hij zich sterk maken in alles wat een laptop niet is: klein, licht, robuust, snel in opstart, ultra lange batterijduur. Een ereader van 3kg of eentje met een scherm zo groot als een A4 blad heeft geen toekomst (tenzij het een flexibel scherm is). Net zoals eentje die youtube filmpjes kan afspelen, maar wel in het stopcontact moet.
Lezen van elektronische inkt is wel even wennen: je mist het gevoel om pagina's om te slaan, je kan niet meer inschatten hoe ver het nog is tot aan het einde van het volgende hoofdstuk, ... Maar blijkbaar went dat wel, na een tijdje.

kwaliteit: Een ereader kan je best vergelijken met een pocketboekje, waarop hij in oorsprong ook geïnspireerd is. Het scherm is 12 bij 9 cm groot (6 inch) en heeft een resolutie van ongeveer 170dpi. Dat is vergelijkbaar met de kwaliteit van drukwerk op het recyclagepapier van het pocketje. De tekst is niet echt zwart-op-wit, maar eerder donkergrijs-op-lichtgrijs. Bij een boekje is dat zwart-op-geel, met een contrast dat toch wel hoger is. Maar dat kan je compenseren door de tekst in een groter font te lezen, of in landscape formaat.

bedoeling: Het doel van een ereader is simpel: lezen. Lezen van tekst. Niet van figuren of tabellen, maar van tekst. Dat merk je in een aantal belangrijke keuzes.
Zo past de ereader bij het vergroten van het lettertype de omloop automatisch aan. Ook bij een pdf bestand (dat door de auteur eigenlijk strikt vormgegeven is) verdeelt hij de tekst zo dat je niet links-rechts moet scrollen om het einde van elke regel te kunnen zien. Enkel wanneer de pagina in haar volledigheid wordt weergegeven, volgt de opmaak op het scherm die van de pdf.
Dat heeft tot gevolg dat je bij het vergroten (een A4 vol formules is op een scherm van 12x9cm niet te lezen) moeilijk figuren of tabellen kan bekijken, omdat de ereader de opmaak niet kan laten kloppen. Ook de wiskundige formules uit mijn Latex cursus gaan bij het inzoomen volledig de mist in. Echt inzoomen kan wel, maar dat leest niet handig, omwille van het heen en weer scrollen.

wat je leest: De ereader ondersteunt heel wat formaten, maar de belangrijkste zijn mijns inziens:

• epub: Epub is de - voorlopig definitieve - open standaard voor elektronische boeken. Qua structuur is het eigenlijk een zip-bestand met daarin een aantal mappen: eentje met xml-bestanden met meta-data, een map met html bestanden met inhoud, een image-map. De html (eigenlijk xhtml 1.1, geloof ik) kan je best vergelijken met HTML3.2; de opmaak uit de tijd net voor de stylesheets. Ideaal om leesboeken in te stockeren en te kopen. Dat het een open standaard is, is voor mij zeer belangrijk.

• pdf: Pdf is vooral geschikt om eigen materiaal te lezen op een ereader. Je kan wel teksten omzetten naar epub (zie het internet), maar pdf is net zo handig. Als je, zoals ik, pdf's wilt bekijken en corrigeren die een niet-vergrootbare opmaak hebben, dan kan je best je teksten speciaal voor je ereader opnieuw omzetten. Zet de pagina instellingen op: 10-12punts font, géén marges (!!), géén kop-en-voetteksten, een sans-serif lettertype en 12x9cm groot. Dan lukt het perfect. Bij pdf kan je het lettertype wel kiezen, in tegenstelling tot bij epub - de Sony heeft maar één intern font.

• rtf: Rtf is een tamelijk universeel lees/schrijfbaar formaat voor office bestanden. Omdat de opmaak in rtf redelijk beperkt is, is het zeer geschikt voor ereaders. Nog niet geprobeerd.

• mp3: ik weet niet of ik dat ga gebruiken

toeters en bellen: De Sony ereader heeft, bijvoorbeeld in vergelijking met de Kindle, niet heel veel toeters, of bellen. Even kijken:

• touchscreen: ik heb hem gekocht omwille van de touchscreen. Je kan stukken tekst highlighten, je kan met een stylus bovenop een tekst schrijven (ook met een onscreen toetsenbordje) of tekenen en je kan bladwijzers maken. Mijn bedoeling is om de ereader net daarvoor te gebruiken en dus was die touchscreen een condition sine qua non. MAAR. Een touchscreen zorgt voor een extra laag bovenop het scherm, zodat het contrast (de leesbaarheid) flink vermindert én het scherm bij directe lichtinval - bijvoorbeeld zonlicht - meer reflecteert. Tot nog toe heb ik er niet al te veel last van gehad, maar als je een ereader zoekt om enkel te lezen, kies er dan zeker een zonder touch. Trap niet in de val van de cool. Kindle heeft het niet, maar heeft een toetsenbordje.

• wireless connectiviteit: heeft de Kinldle wel, maar deze niet. Het enige waarvoor ik het zou missen is om draadloos (bluetooth?) en automatisch 's morgens wat te kunnen uploaden, bv de krant of een blogroll. Maar daarvoor bestaat er nog geen software. Wireless Lan voor intensief gebruik is nutteloos: surfen doe je op een netbook, niet op een ebook. Draadloos netwerk slikt alleen batterijtijd.

• geheugen/uitbreiding: 512MB in het doosje, SD slot langszij. Kindle heeft 2Gb aan boord, maar geen uitbreidingsmogelijkheden.

• software: de bijbehorende software werkt goed, maar een tikje omslachtig. Je kopieert een boek niet naar je ereader, maar wel naar een virtuele bibliotheek die je vervolgens kan synchroniseren met je reader. De SD kaart heb ik nog niet geprobeerd. De software bevat zelf een virtuele ereader, zodat je je annotaties handig op PC kan verwerken of je boeken ook op het computerscherm kan lezen.

• esthetiek:Mooi, heel mooi, al had ik graag een programmeerbare sneltoets of twee gehad. Ergonomie is ok. De Kinde is functioneel lelijk, maar heeft wel die toetsen.

• gebruiksgemak: Het is alsnog een toestel voor early adopters. De technologie is nog niet perfect en daar mag je je niet aan storen. Ik kan een hele boel kleine verbeteringen verzinnen die bijvoorbeeld het aantal keer klikken per actie kunnen verminderen. Op de snelheid valt niets aan te merken, pagina's omslaan gaat snel, schrijven ook.

• het einde van het papieren boek? Neen. Een papieren boek vandaag gaat niet meer om tekst. 90% van de boeken zijn reisgidsen, kookboeken of andere producten die steunen op mooie foto's en illustraties. Ook op een strand zal je mij makkelijker een pocketje van 7 euro zien lezen dan zand te riskeren in mijn ereader die er een veelvoud van kost. Elektronische boeken kan je moeilijker uitlenen. Ereaders lijken mij nuttig om: manuals te lezen, whitepapers, datasheets, verslagen, juridische teksten, ingescande boeken uit historische archieven, de bibliografie van je volgende boek. Zelfs van een krant weet ik niet of je ze vandaag nog zonder foto's verkocht krijgt.