De SR zorgt voor een politieke doorbraak.

Laten we het formatieberaad eens ontdoen van alle hoogdravende woorden rond België en Staatshervorming.

Er zijn drie formules mogelijk (tenzij men asymmetrisch gaat):
* oranje-blauw
* oranje-rood-groen
* oranje-rood-blauw (de enige met 2/3 meerderheid)

Er zijn de volgende gevoeligheden:
* CDH wil niet zonder PS [oranje-blauw valt weg]
* MR en CD&V willen niet mét PS [de andere twee vallen weg]; eigenlijk wil de SP.A dit ook niet

Probleem, want deze eisen zijn onverzoenlijk.

CDH verpakt zijn boodschap communautair: "wij willen niet onderhandelen over staatshervorming zonder extra partner". Iedereen speelt het hard, de formatie valt stil. Bijkomend "voordeel" voor iedereen behalve CD&V: Leterme verliest zijn gezicht.

Hoe gaat dit aflopen? Er zijn maar twee scenario's mogelijk:
* vervroegde verkiezingen: dit is wat in het na-oorlogse Europa altijd gebeurde, maar wat we in België niet meer gewoon zijn sinds men met legislatuurregeringen werkt. Fijn detail: deze kunnen pas geörganiseerd worden nadat BHV opgelost is, anders verklaart het Arbitragehof de verkiezingen ongeldig. De facto betekent dat dus het oprichten van een socio-economisch "nood"kabinet dat in een wolk van nationale eenheid de periode overbrugt. Wie is de logische voorzitter van zulk kabinet: Guy Verhofstadt.
* een driepartijenregering die een soort "definitieve" staatshervorming voorbereidt. Voordeel: NVA (en FDF?) zijn hierbij niet meer nodig en kunnen zich verontwaardigd terugtrekken. Wie is de onbesproken kandidaat om "boven de kibbelende partijen heen" zulke formatie te leiden? Guy Verhofstadt.

In alle gevallen haalt Joëlle Milquet (6,06% van de stemmen) haar slag thuis. Iets wat ze al sinds juli weet, anders had ze het nooit zo lang kunnen volhouden. Bart De Wever, die als tegenzet wel elke dag tegen een journalist ging vertellen dat hij niet in een coalitie zou stappen zonder grote staatshervorming, overspeelt dan zijn hand.

In De Morgen, de krant die het beste op de hoogte is van de intenties van Paars, is men de terugkeer van Verhofstadt al aan het voorbereiden. Gisteren kreeg Leterme een eerste editoriaal knietje, we citeren selectief:

"Leterme is een goed kapitein, maar voor de binnenvaart." "Is dit nog vastberadenheid? Of is het koppigheid? Blufpoker? Of dwaalt de man van 800.000 stemmen echt?" "Zet hij zijn groot gelijk, ergo ego, even opzij?" "Iedereen moet kleur bekennen, maar Yves Leterme voorop."

Niet echt inhoudelijke argumenten, wel een duidelijke boodschap.

Vandaag is de NVA aan de beurt:

"Wilfried Martens vroeg de N-VA gisteravond nog eens om "kleur te bekennen" en te zeggen wat de partij nog samen met de Franstaligen wil doen in dit land. Jean-Luc Dehaene formuleerde het, zoals steeds, iets bondiger in de nota waarmee hij gisteren naar het paleis trok: 'Quid N-VA?'"

Samengevat: stoot de NVA (FDF?) uit de besprekingen en laat het probleem oplossen door een échte leider die komt uit de grootste formatie van het land (zonder NVA heeft oranje 34 zetels, blauw 41).

Het is niet uitgesloten dat de SP.A hier een beetje het kind van de rekening wordt. Zij hebben nl. die bezinningsperiode tot de verkiezingen van 2009 nodig. Vanuit de oppositie kan je immers terug naar de essentie gaan en je standpunten compromisloos formuleren. Je eigen kiezers terugvinden.

[update: ik zie net op de buis belangrijke mensen zeggen dat het bijnemen van de PS écht wel geen optie is. In welk geval dit theorietje hierboven...]